ҚЎЛЛАШ БЎЙИЧА ЙЎРИҚНОМА
СР-ИНДАМЕД
SR-INDAMED
Препаратнинг савдо номи: СР-Индамед (SR-Indamed)
Таъсир этувчи модда (ХПН): индапамид
Дори шакли: плёнка қобиқ билан қопланган, таъсири узайтирилган таблеткалар
Таркиби:
Плёнка қобиқ билан қопланган, таъсири узайтирилган 1 таблетка қуйидагиларни сақлайди:
фаол модда: индапамид – 1,5 мг;
ёрдамчи моддалар: маннитол, гипромеллоза, коллоид кремний диоксиди, магний стеарати;
қобиқ таркиби: Винкоут WT 1001 бўёвчиси (титан диоксиди, гипромеллоза, макрогол), изопропанол*, дихлорметан*.
*-ишлаб чиқариш жараёнида йўқотилади.
Таърифи: думалоқ, икки ёқлама қавариқ, оқ ёки деярли оқ рангли плёнка қобиқ билан қопланган таблеткалар.
Фармакотерапевтик гуруҳи: диуретик восита.
АТХ коди: С03ВА11
Фармакологик хусусиятлари
Фармакодинамикаси
Индапамид – сульфонамид ҳосилаларига киради ва фармакологик хусусиятлари бўйича тиазид диуретикларига яқин. Ўртача салуретик ва диуретик самараларга эга, улар натрий, хлор ва кам даражада калий ва магний ионларини буйракларнинг проксимал найчаларида, шунингдек нефроннинг дистал найчасини кортикал сегментида қайта сўрилишини ингибиция қилиши билан боғлиқ.
Индапамид артерияларининг силлиқ мушаклари тонусини камайтиради ва қон томирларни кенгайтирувчи таъсир кўрсатади, умумий периферик қон томирларнинг қаршилигини камайтиради. Бу самара қон томирлар деворини норадреналинга ва ангиотензин II га реактивлигини пасайиши; қон томирларнинг кенгайтириш фаоллигига эга Е2 простагландинининг синтезини ошиши, қон томирларнинг силлиқ мушак хужайраларида кальций оқимини камайиши билан билвосита боғлиқ.
Индапамид юракнинг чап қоринчаси гипертрофиясини камайишига ёрдам беради. Яққол диуретик самарага эга бўлмаган дозаларда антигипертензив таъсир кўрсатади. Терапевтик дозаларда липид ва углеводлар алмашинувига (шу жумладан ёндош қандли диабети бўлган беморларда) таъсир қилмайди. Бир марталик доза қабул қилинганидан кейин максимал самара 24 соатдан кейин аниқланади.
Фармакокинетикаси
СР-Индамед препарати фаол модданинг ажралиб чиқарилишини узайтирилган таблеткалар шаклида чиқарилади. Индапамид меъда-ичак йўлларидан тез ва деярли тўлиқ сўрилади. Овқат қабул қилиши сўрилишни бироз секинлаштиради, аммо сўрилган препаратнинг миқдорига сезиларли таъсир қилмайди. Қон плазмасида максимал концентрацияга ичга бир марталик доза қабул қилинганидан кейин 12 соат ўтгач кейин эришилади. Қайта қабулларда қон плазмасидаги препаратни концентрацияларини ўзгариши препаратни қабуллари орасидаги интервал текисланади. Аммо препаратнинг сўрилиши кўрсаткичларини шахсий ўзгарувчанлиги мавжуд.
Қон плазмаси оқсиллари билан боғланиши 71-79% ни ташкил қилади. Ярим чиқарилиш даври 14 соатдан 24 соатгача (ўртача 18 соат) ни ташкил қилади. Мувозанатли концентрацияси препарат 7 кун мунтазам қабул қилинганидан кейин аниқланади. Тўпланмайди.
Юқори тақсимланиш ҳажмига эга, гистогематик тўсиқ орқали (шу жумладан йўлдош орқали) ўтади. Кўкрак сути билан чиқарилади.
Асосан жигарда метаболизмга учрайди. Индапамиднинг 70% буйраклар орқали фаол бўлмаган метаболитлари кўринишида (ўзгармаган ҳолда тахминан 5% чиқарилади) ва 22% ичаклар орқали чиқарилади.
Буйрак фаолиятининг етишмовчилиги бўлган пациентларда препаратни фармакокинетик кўрсаткичлари сезиларли ўзгармайди.
Қўлланилиши
Артериал гипертензияда қўлланади.
Қўллаш усули ва дозалари
Ичга буюрилади, 1 таблетка (1,5 мг) дан суткада 1 марта овқат қабул қилишдан қатъий назар эрталабки соатларда афзалроқ. Чайнамасдан, етарли миқдордаги суюқлик билан бирга қабул қилиш керак. Препаратнинг дозасини ошириш гипотензив таъсирининг кучайишига олиб келмайди.
Ножўя таъсирлари
Ножўя самараларини ривожланиш тез-тезлигининг таснифи (ЖССТ):
жуда тез-тез 10% ва кўпроқ
тез-тез 1% ва кўпроқ, 10% дан камроқ
тез-тез эмас 0,1% ва кўпроқ; 0,01% кам, шу жумладан алоҳида хабарлар.
Юрак-қон томир тизими томонидан: жуда кам ҳолларда – артериал босимни (АБ) пасайиши, аритмия, ортостатик гипотензия, юрак уриши, ЭКГ да гипокалиемия учун характерли ўзгаришлар, геморрагик васкулит.
Қон яратиш аъзолари томонидан: жуда кам ҳолларда – тромбоцитопения, лейкопения, агранулоцитоз, апластик анемия, гемолитик анемия, суяк кўмигининг аплазияси.
Марказий ва периферик нерв тизими томонидан: кам ҳолларда – бош айланиши, бош оғриғи, парестезиялар, юқори қўзғалувчанлик, астения, уйқучанлик, вертиго уйқусизлик, депрессия, юқори толиқиш, оёқ-қўлларнинг спазмлари, таранглашиш, таъсирчанлик, хавотирлик.
Овқат ҳазм қилиш тизими томонидан: тез-тез эмас – қусиш, кам ҳолларда – кўнгил айниши, қабзият, оғиз шиллиқ қаватини қуриши, жуда кам ҳолларда – панкреатит, анорексия, қоринда оғриқ, диарея. Жигар етишмовчилиги бўлган пациентларда жигар энцефалопатияси ривожланиши мумкин.
Сийдик жинсий тизими томонидан: жуда кам ҳолларда – буйрак етишмовчилиги, никтурия, инфекциялар, полиурия.
Нафас тизими томонидан: йўтал, фарингит, синусит, ринит.
Аллергик реакциялар: тез-тез – макуло-папулёз тошма, тез-тез эмас – пурпура, жуда кам ҳолларда – ангионевротик шиш ва/ёки эшакеми, токсик эпидермал некролиз, Стивенс-Джонсон синдроми, терини қичишиши.
Бошқалар: алоҳида хабарлар – тизимли қизил югурикни (ТҚЮ) зўрайиши, фотосезувчанлик реакциялари.
Лаборатория кўрсаткичлари: клиник тадқиқотларда 10% пациентларда гипокалиемияга (калийнинг қон плазмасидаги миқдори 3-4 ммоль/л кам) ва 4% пациентларда 4-6 ҳафталик даволашдан кейин 3,2 ммоль/л кузатилган. 12 ҳафталик даволашдан кейин калийнинг қон плазмасидаги миқдори ўртача 0.23 ммоль/л га камаяди. Жуда кам ҳолларда – гиперкальциемия; аниқланмаган калий миқдорини камайиши ва гипокалиемияни ривожланиши, айниқса хавф гуруҳига мансуб пациентлар учун аҳамиятли (“Махсус кўрсатмалар” бўлимига қаранг); гиповолемия ва ортостатик гипотензия билан кечувчи гипонатриемия. Хлор ионларини бир вақтда йўқотиш компенсатор метаболик алкалозга олиб келиши мумкин, аммо метаболик алкалозни ривожланиш тез-тезлиги ва унинг яққоллиги аҳамиятсиз; гиперурикемия ва гипергликемия (аниқланмаган тез-тезликда), қонда азот мочевина азоти концентрациясини ошиши, гиперкреатининемия.
Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар
- Индапамидга, бошқа сульфонамид ҳосилаларига ёки препаратнинг ҳар қандай компоненетларига юқори сезувчанлик;
- оғир буйрак етишмовчилиги (креатинин клиренси (КК) минутига 30 мл дан кам);
- оғир жигар етишмовчилиги, шу жумладан жигар энцефалопатияси;
- гипокалиемия;
- ҳомиладорлик ва лактация даври;
- 18 ёшгача бўлган болаларда қўллаш мумкин эмас (самарадорлиги ва хавфсизлиги аниқланмаган).
Эҳтиёткорлик билан: буйрак ва/ёки жигар фаолиятини бузилиши, декомпенсация босқичидаги қандли диабет, сув-электролит мувозанатини бузилишлари, гиперурикемия (айниқса подагра ва уратли нефролитиаз билан кечадиган), гиперпаратиреоз, ЭКГ да QT интервалини узайиши билан ёки даволанаётган пациентларга, буни натижасида QT интервалини узайиши мумкин (астемизол, эритромицин (вена ичига), пентамидин, сультоприд, терфенадин, винкамин (в/и), IА синфи (хинидин, дизопирамид), ва III синфи (амиодарон, бретилий тозилати) аритмияга қарши дори воситалари.
Дориларнинг ўзаро таъсири
Тавсия қилинмайдиган мажмуалар
Литий препаратлари билан бир вақтда қўлланганида қон плазмасида уни организмдан буйраклар орқали чиқарилишини пасайиши оқибатида, дозани ошириб юборилиши белгиларини пайдо бўлиши билан (нефротоксик таъсир), шунингдек тузсиз парҳезга риоя қилинганидаги каби (литий ионларини буйраклар орқали чиқарилишини пасайиши) литий ионларининг концентрацияси ошиши мумкин.
Алоҳида диққат-эътиборни талаб қилувчи мажмуалар
- Юрак ритмини “пируэт” тури бўйича бузилишини чақирувчи қобилиятига эга препаратлар: IА синфи аритмияга қарши препаратлар (хинидин, гидрохинидин, дизопирмид, III синфи аритмияга қарши препаратлар (амиодарон, дофетилид, ибутилид, бретилия тозилат), соталол, айрим нейролептиклар: фенотиазинлар (хлорпромазин, циамемазин, левомепромазин, тиоридазин, трифлуоперазин), бензамидлар (амисульприд, сульприд, сультоприд, тиаприд), бутирофенонлар (дроперидол, галоперидол), бошқалар (бепридол, цизаприд, дифеманил, эритромицин (вена ичига юбориш (в/и)), галофантрин, мизоластин, пентамидин, спарфлоксацин, моксифлоксацин, винкамин (в/и), астемизол.
Бу препаратларнинг биронтаси билан, айниқса гипокалиемия фонида бир вақтда қўлланганида “пируэт” тури қоринчаларини аритмияларини пайдо бўлишининг хавфи ошади. СР-Индамед ва юқорида кўрсатилган препаратлар билан мажмуавий даволашни бошлашдан олдин калийнинг қон плазмасидаги миқдорини назорат қилиш ва зарурати бўлганида уни мувофиқлаштириш керак. Пациентни клиник ҳолатини, шунингдек қон плазмасида электролитларнинг миқдорини ва ЭКГ ни назорат қилиш тавсия қилинади. Гипокалиемияли пациентларда “пируэт” тури аритмиясини чиқармайдиган препаратларни қабул қилиш керак.
- Ностероид яллиғланишга қарши препаратлар (НЯҚВ) (тизимли қўлланганида) бир вақтда буюрилганида, шу жумладан циклооксигеназа-2 (ЦОГ-2) селектив ингибиторларни, салицил кислотасининг юқори дозалари (суткада 3 г ва ундан кўп): индапамиднинг антигипертензив самарасини камайиши, сувсизланган пациентларда ўткир буйрак етишмовчилигини ривожланиши (калавалар фильтрацияси тезлигини пасайиши оқибатида) мумкин. Индапамид билан даволашни бошида сув-электролит мувозанатини ва буйрак фаолиятини назорат қилиш керак.
- Гипонатриемияли пациентларда (айниқса буйрак артериясининг стенози бўлган пациентларда) ангиотензинга айлантирувчи фермент (ААФ) ингибиторлари артериал гипотензияни ва/ёки ўткир буйрак етишмовчилигини ривожланииш хавфини оширади. Артериал гипертензияли ва эхтимол диуретикларни қабул қилиш оқибатидаги гипонатриемияли пациентларга керак:
- ААФ ингибиторлари билан даволашни бошлашдан 3 кун олдин препаратни қабул қилишни тўхтатиш ва калий тежовчи диуретиклар билан даволашга ўтиши керак;
- ёки даволашни ААФ ингибиторларининг кичик дозаларидан бошлаш, кейинчалик зарурати бўлганида ҳолда дозани аста-секин ошириш керак. ААФ ингибиторлари билан даволашни биринчи ҳафтасида креатининнинг қон плазмасидаги концентрацияни назорат қилиш тавсия қилинади.
- Гипокалиемияни чиқариш мумкин бўлган бошқа препаратлар
- амфотерицин В (в/и),
- глюко- ва минералокортикостероидлар (тизимли буюрилганида) (шунингдек “Диққатни талаб қилувчи препаратлар мажмуалари” бўлимидаги маълумотга қаранг),
- тетракозактид (шунингдек “Диққат-эътиборни талаб қилувчи препаратлар мажмуалари” бўлимидаги маълумотларга қаранг),
- тетракозактид,
- ичак моторикасини рағбатлантирувчи сурги воситалари.
Юқорида кўрсатилган препаратлар индапамид билан бир вақтда қўлланганида гипокалиемияни ривожланишини хавфи ошади (аддитив самара).
Зарурати бўлганида қон плазмасида калий ионларининг миқдорини назорат қилиш ва мувофиқлаштириш керак.
- Баклофен билан бир вақтда даволаш индапамиднинг антигипертензив самарасини кучайтиради.
- Юрак гликозидлари: гипокалиемия юрак гликозидларининг токсик таъсирини (дигиталисли интоксикация) оширади. Индапамид ва юрак гликозидлари бир вақтда қўлланганида қон плазмасида калий ионларининг миқдорини, ЭКГ кўрсаткичларини назорат қилиш ва зарурати бўлганида даволашга тузатиш киритиш керак.
Диққатни талаб қилувчи препаратлар мажмуаси
- Калий тежовчи диуретикларни (амилорид, спиронолактон, триамтерен) айрим пациентлрда бир вақтда қўллаш мақсадга мувофиқ, аммо гипокалиемия ривожланишининг эхтимоли истисно қилинмайди. Қандли диабет ёки буйрак етишмовчилиги фонида гиперкалиемия ривожланиши мумкин. Қон плазмасида калий ионларининг миқдорини, ЭКГ кўрсаткичларини назорат қилиш керак ва зарурати бўлганида даволашга тузатиш киритиш керак.
- Метформин сут кислотали ацидознинг ривожланиши хавфини оширади, чунки диуретикларни қабул қилиш фонида, айниқса “халқали”, буйрак етишмовчилиги ривожланиши мумкин. Метформинни эркакларда креатининнинг қон плазмасидаги концентрацияси 15 мг/мл дан кўпроқ (135 мкмоль/л) бўлганида ва аёлларда 12 мг/мл
(110 мкмоль/л) бўлганида қабул қилиш мумкин эмас. - Гиповолемия ва диуретикларни қабул қилиш фонида йод сақловчи контраст воситаларининг юқори дозаларини бир вақтда қабул қилиш ўткир буйрак етишмовчилигини ривожланиш хавфини оширади. Препаратни қабул қилишдан олдин қоннинг сув-электролит мувозанатини тиклаш тавсия қилинади.
- Трициклик антидепрессантлар (имипраминга ўхшаш) ва нейролептиклар гипотензив самарани ва ортостатик гипотензия ривожланиши хавфини (аддитив самара) кучайтиради.
- Кальций тузларини сақловчи препаратлар кальций ионларининг буйраклар орқали чиқарилишини пасайиши оқибатида, гиперкальциемияни ривожланиши хавфини оширади.
- Циклоспорин, такролимус– айланиб юрувчи циклоспориннинг концентрациясини ўзгаришисиз қон плазмасида креатинин концентрациясини ошишини хавфи.
- Глюкортикостероид препаратлар, тетракозактид (тизимли буюрилганида) гипотензив самарани пасайтиради (натрий ионлари ва суюқликни тутилиши).
Махсус кўрсатмалар
Жигар фаолиятини бузилиши
Жигар етишмовчилиги бўлган пациентларда тиазидсимон диуретиклар буюрилганида жигар энцефалопатиясини ривожланиши мумкин, айниқса сув-электролит мувозанатининг кўрсаткичларини бузилишида. У ривожланганда диуретикларни қабул қилишни тўхтатиш керак.
Фотосезувчанлик
Тиазидсимон диуретиклар қўлланганида фотосезувчанлик реакцияларини ривожланиши ҳоллари аниқланган. Улар ривожланган ҳолларда препаратни қабул қилишни тўхтатиш керак. СР-Индамед препарати билан даволаш фонида тананинг очиқ соҳаларини қуёш нурларни таъсиридан ва сунъий ультрабинафша нурланишдан ҳимоялаш керак.
Сув-электролит мувозанати
– қон плазмасида натрий ионларининг миқдори: барча диуретик препаратлар гипонатриемия чақириш мумкин. Қон плзмасида натрий ионларининг миқдорини СР-Индамед препарати билан даволашни бошлашдан олдин, сўнгра эса мунтазам даволаш даврида ўлчаш керак. Натрий ионларининг қон плазмасидаги миқдорини мунтазам назорат қилиш муҳим, чунки гипонатриемия бошиданоқ симптомларсиз кечиши мумкин. Кекса ёшдаги пациентларда ва жигар циррози бўлган пациентларда натрий ионларининг миқдорини жуда синчиклаб назорат қилиш кўрсатилган.
– қон плазмасида калий ионларининг миқдори: тиазидсимон диуретиклар билан даволашда гипокалиемия энг катта хавф бўлиб ҳисобланади.
Гипокалиемияни (3,4 ммоль/л дан кам) олдини олиш мақсадида қуйидаги ҳолларда алоҳида эътибор бериш керак: заифлашган ва/ёки бошқа даволанаётган пациентлар (аритмияга қарши препаратлар ва ЭКГ да QT интервалини узайтириши мумкин бўлган препаратлар), кексалик ёшида, жигар циррози, периферик шишлари ва асцити, юрак ишемик касаллиги ва сурункали юрак етишмовчилиги бўлган пациентлар. Бундай пациентларда гипокалиемия юрак гликозидларининг токсик таъсирини кучайтиради ва аритмия ривожланиши хавфини оширади.
Юқори хавф гуруҳига шунингдек ЭКГ да QT интервали узайган пациентлар киради. Гипокалиемия оғир аритмиянинг ва айниқса “пируэт” тури аритмиясининг пайдо бўлишини омил бўлиб, у ўлим олиб келиши мумкин.
Барча таърифланган ҳолларда қон плазмасида калийнинг миқдорини мунтазам назорат қилиш керак. Қон плазмасида калийнинг миқдорини биринчи аниқлашни СР-Индамед препарати билан даволашни биринчи ҳафтаси давомида ўтказиш керак.
Гипокалиемия аниқланганда мувофиқ даволашни ўтказиш керак.
– қон плазмасида кальций ионларининг миқдори: тиазидсимон ва тиазид диуретиклар кальций ионларини буйраклар орқали аҳамиятсиз ва/ёки вақтинчалик, гиперкальциемияга олиб келиб, чиқарилишини камайтириши мумкин. СР-Индамед препаратини қабул қилиш фонидаги яққол гиперкальциемия илгари ташҳисланмаган гиперпаратиреознинг оқибати бўлиши мумкин. Қалқонсимон олди безлари фаолиятини текширишдан олдин диуретикларни қабул қилишни бекор қилиш керак.
– қон плазмасида глюкозанинг концентрацияси: қандли диабети бўлган пациентларда гипокалиемия бўлганида глюкозанинг қон плазмасидаги концентрациясини назорат қилиш керак.
– сийдик кислотаси: гиперурикемияли пациентларда подагра хуружларини пайдо бўлиши тез-тезлигини ошиши ёки кечишини зўрайишни мумкин.
Буйраклар фаолияти ва диуретик препаратлар
Тиазид ва тиазидсимон диуретиклар тўлиқ даражада, фақат буйракларнинг фаолияти меъёрий ёки бироз пасайган (катталарда қон плазмасида креатинин клиренси 25 мг/л дан кам ёки 220 мкмоль/л) пациентларда самарали. Яққол гиповолемия ўткир буйрак етишмовчилигини ривожланишига олиб келиши мумкин (калава фильтрацияси тезлигини пасайиши), бу қон плазмасида мочевина ва креатининни концентрациясини ошиши билан кечиши мумкин. Буйраклар фаолияти меъёрда бўлганида ўткинчи функционал буйрак етишмовчилиги одатда оқибатсиз ўтади. Мавжуд бўлган буйрак етишмовчилигида пациентнинг ҳолати ёмонлашиши мумкин.
Кекса ёшдаги пациентлар
Қон плазмасида креатининнинг концентрациясини ва калийнинг миқдорини пациентнинг ёши, вазни ва жинсини ҳисоби билан мунтазам назорат қилиш тавсия этилади.
СР-Индамедни буйрак фаолияти сақланган ёки аҳамиятсиз бузилган (КК минутига 30 мл дан юқори) кекса ёшдаги пациентларга буюриш мумкин.
Спортчилар
Индамед допинг-назорати ўтказилганида мусбат натижа бериши мумкин.
Ҳомиладорлик ва лактация даврида қўлланиши
Ҳомиладорларга СР-Индапамид препаратини қабул қилиш тавсия қилинмайди. Препаратни қўллаш ҳомиланинг ривожланишини секинлашиши хавфи билан бўлган фетоплацентар ишемиянинг сабабчиси бўлиши мумкин.
Препаратни эмизиш даврида қўллаш тавсия қилинмайди, чунки индапамид кўкрак сути билан чиқарилади. Агар лактация даврида СР-Индапамид препарати билан даволашнинг зарурати бўлса, эмизишни тўхтатиш керак.
Автотранспортни ва бошқа мураккаб механик воситаларни бошқариш қобилиятига таъсири
Индапамидни қўллаш психомотор реакцияларни бузилишига олиб келмайди. Аммо айрим пациентларда АБ ни пасайишига жавобан турли шахсий реакциялар, айниқса даволашни бошида ёки ўтказилаётган даволашга бошқа гипотензив воситалари қўшилишида, ривожланиши мумкин. Шунинг учун СР-Индамед препарати билан даволашни бошида автотранспортни ёки юқори диққатни талаб қилувчи бошқа мураккаб механизмларни бошқариш тавсия қилинмайди.
Препарат болалар ололмайдиган жойда сақлансин ва ўрамида кўрсатилган яроқлилик муддати ўтгач қўллнилмасин.
Дозани ошириб юборилиши
Симптомлари: АБ ни яққол пасайиши, сув-электролит бузилишлари (гипонатриемия, гипокалиемия), кўнгил айниши, қусиш, тиришишлар, бош айланиши, уйқучанлик, тормозланиб қолиш, онгни чалкашиши, нафасни сусайиши, полиурия ёки ануриягача бўлган олигурия (гиповолемия оқибатида). Жигар циррози бўлган пациентларда жигар комасини ривожланиши мумкин.
Даволаш: симптоматик (меъдани ювиш ва/ёки фаоллаштирилган кўмирни буюриш, сув-электролит мувозанатини тиклаш). Махсус антидоти йўқ.
Чиқарилиши шакли
Плёнка қобиқ билан қопланган, таъсири узайтирилган 1,5 мг ли таблеткалар.
10 ёки 14 таблеткадан алюминий фольгали блистерларда.
Плёнка қобиқ билан қопланган, таъсири узайтирилган 10 таблеткадан 3 блистер қўллаш бўйича йўриқномаси билан бирга картон қутига жойланган.
Плёнка қобиқ билан қопланган, таъсири узайтирилган 14 таблеткадан 2 блистер қўллаш бўйича йўриқномаси билан бирга картон қутига жойланган.
Сақлаш шароити
Қуруқ, ёруғликдан ҳимояланган жойда, 25°С дан юқори бўлмаган ҳароратда.
Яроқлилик муддати
3 йил.
Дорихоналардан бериш тартиби
Рецепт бўйича.
