Skip to main content

Лиркацин

Улашиш:
  Reading time 10 minutes

ҚЎЛЛАШ БЎЙИЧА ЙЎРИҚНОМА

ЛИРКАЦИН

LIRKACIN

 

Препаратнинг савдо номи: Лиркацин

Таъсир этувчи модда (ХПН): амикацин.

Дори шакли: инъекция учун эритма.

Таркиби:

Ҳар бир флакон (2 мл) қуйидагиларни сақлайди:

фаол модда: амикацин сульфати – 500 мг амикацинга эквивалент

ёрдамчи моддалар: динатрий ЭДТА, метилпарабен, пропилпарабен, натрий цитрати, натрий метабисульфити, сульфат кислотаси, инъекция учун сув.

Таърифи: кўзга кўринадиган заррачалардан ҳоли бўлган тиниқ, рангсиз суюқлик.

Фармакотерапевтик гуруҳи: антибактериал восита (аминогликозидлар гуруҳи).

АТХ коди: J01GB06

Фармакологик ҳусусиятлари

Ҳужайра мембранаси орқали фаол равишда ўтади ва рибосоманинг 30S суббирлигидаги специфик оқсил-рецепторлари билан қайтмас боғланади. Матрица (информацион) РНК ва рибосоманинг 30S суббирликлари ўртасида комплекс ҳосил ҳосил бўлишини издан чиқаради. Натижада РНК дан ахборотни нотўғри ўтказилиши кузатилади ва тўлиқ бўлмаган оқсиллар ҳосил бўлади. Полирибосомалар парчаланадилар ва оқсилларни синтез қилиш ҳусусиятини йўқотадилар, бу микроб ҳужайрасини нобуд бўлишига олиб келади.

Кўпгина грамманфий ва айрим граммусбат микроорганизмлар: Pseudomonas aeruginosa, шу жумладан, гентамицин, тобрамицин, сизомицин ва нетилмицинга чидамли, Escherichia coli, Klebsiella spp., Serratia spp., Providencia spp., Enterobacter spp., Salmonella spp., Shigella spp., Streptococcus spp., Staphylococcus spp., шу жумладан пенициллин, метициллин ва айрим цефалоспоринларга чидамли, энтерококкларга камроқ даражада таъсир қилади. Mycobacterium tuberculosis га ва айрим атипик микобактерияларга нисбатан фаол; стрептомицин, изониазид, ПАСК ва туберкулёзга қарши бошқа дори воситалари (виомицин ва капреомициндан ташқари) чидамли бўлган Mycobacterium tuberculosis га бактериостатик таъсир кўрсатади. Спора ҳосил қилмайдиган грамманфий анаэроблар ва содда ҳайвонларга таъсир қилмайди. Резистентлик аста-секин ривожланади, грамманфий ва граммусбат бактерияларнинг 70% дан ортиқ штаммларда амикацинга сезувчанлик сақланиб туради. I авлод аминогликозидларига тўлиқ кесишган резистентлик, қолганларига – қисман кесишган резистентлик кузатилади. Амикацин бошқа аминогликозидларни фаолсизлантирадиган ферментлар таъсирида фаоллигини йўқотмайди, шу сабабли тобрамицин, гентамицин ва нетилмицинга чидамли бўлган Pseudomonas aeruginosa штаммларига нисбатан фаол бўлиб қолиши мумкин.

Фармакокинетикаси

Меъда ичак йўлларидан деярли сўрилмайди. Вена ичига ёки мушак ичига юборилади. М/и ва в/и 7,5 мг/кг дозада юборилганидан сўнг 1 ва 0,5 соатдан кейин Cmax га эришади ва мувофиқ 21 ва 38 мкг/мл ни ташкил этади. Терапевтик концентрацияси (15-25 мкг/мл) м/и ва в/и юборилганида 10-12 соат давомида сақланиб туради. Нетилмицин билан бир қаторда аминогликозидлар ичида олдиндан айтиш мумкин бўлган энг Cmax ва Cmin билан характерланади. Плазма оқсиллари билан боғланиши 4-11%. Vd – 0,2-0,4 л/кг, янги туғилган чақалоқларда 0,68 л/кг гача бўлади. Гистогематик тўсиқлар орқали осон ўтади, ўпка, жигар, миокард, талоқ, суяк тўқимасига ўтади, буйракнинг пўстлоқ қаватида танлаб тўпланади, ҳужайрадан ташқари суюқлик, шу жумладан қон зардоби, лимфа, плевра, перикардиал ва перитонеал экссудат, синовиал суюқлик, абсцесслардаги суюқликка тақсимланади. Сафро, бронхиал секрет, мушак ва ёғ тўқимасида кичикроқ концентрацияларда аниқланади. ГЭТ (гематоэнцефалик тўсиқ) орқали ўтади, мия пардалари яллиғланганида – кўпроқ даражада ўтади. Янги туғилган чақалоқларда орқа мия суюқлигида юқорироқ концентрацияларга эришади. Метаболизмга учрамайди. Катталарда Т1/2 – 2-4 соат, янги туғилган чақалоқларда – 5-8 соатни ташкил этади. Буйрак клиренси минутига 79-100 мл, буйрак фаолияти бузилганида Т1/2 70-100 соатгача узаяди. Асосан буйраклар орқали (65-94%) ўзгармаган ҳолда калавалар фильтрацияси орқали чиқарилади, сийдикда юқори концентрацияларни ҳосил қилади; сафро билан катта бўлмаган миқдорларда чиқарилади. Гемодиализда организмдан чиқарилади (ҳар 4-6 соатда қон плазмасидаги концентрацияси 50% га камаяди) ва перитонеал диализда – камроқ даражада (48-72 соат давомида дозанинг тахминан 25%) чиқарилади.

Амикацин қўлланганида ототоксик таъсири (VIII жуфт бош мия нервларининг эшитув қисми вестибуляр қисмига нисбатан кўпроқ шикастланади) нефротоксик таъсирига нисбатан кўпроқ ифодаланади. Ототоксикликни намоён бўлиш эҳтимоли буйрак фаолияти бузилганида ва дегидратацияда, шу жумладан куйишларда юқорироқ бўлади. Суткалик дозани бир марта юбориш (стандарт дозанинг 80-100%) ўхшаш клиник самарадорлиги сақланиб турганида токсик самараларни ривожланиш ҳавфини камайтириш имконини беради.

Офтальмологияда кўз касалликларини маҳаллий даволаш учун ишлатилиши мумкин – амикацин эритмаси (50 мг/мл) субконъюнктивал юборилади; интравитреал – 0,4 мл эритма (0,1 мл да 0,4 мг модда сақлайди) юборилади, 3 кунлик интервал билан такроран юбориш мумкин.

Қўлланилиши

Грамманфий микроорганизмлар (гентамицин, сизомицин ва канамицинга чидамли) чақирган ёки граммусбат ҳамда грамманфий микроорганизмлар ассоциациялаган инфекцион-яллиғланиш касалликлари: нафас йўлларининг инфекциялари (бронхит, пневмония, плевра эмпиемаси, ўпка абсцесси), сепсис (шу жумладан, бошқа аминогликозидларга резистент бўлган, Enterobacteriaceae ва Pseudomonas aeruginosa штаммлари чақирган сепсис), септик эндокардит, МНТ (марказий нерв тизими) инфекциялари (шу жумладан, менингит), қорин бўшлиғининг инфекциялари (шу жумладан, перитонит), сийдик чиқариш йўлларининг инфекциялари (пиелонефрит, цистит, уретрит), простатит, гонорея, тери ва юмшоқ тўқималарнинг йирингли инфекциялари (шу жумладан, инфекцияланган куйишлар, инфекцияланган яралар ва турли генезли ётоқ яралари), сафро чиқариш йўлларининг инфекциялари, суяк ва бўғимларнинг инфекциялари (шу жумладан, остеомиелит), жароҳат инфекциялари, операциядан кейинги инфекциялар, отитда қўлланади. Туберкулёз (резерв препарат сифатида) – бошқа резерв дори воситалари билан бирга қўлланади.

Қўллаш усули ва дозалари

Мушак ичига, вена ичига (оқим билан, 2 минут давомида, ёки томчилаб минутига 60 томчи тезлик билан) юборилади. Катталар ва болаларга: тана вазнига 5 мг/кг дан ҳар 8 соатда ёки 7,5 мг/кг дан ҳар 12 соатда юборилади; максимал дозаси – суткада 15 мг/кг, курслик дозаси 15 г дан ошмаслиги керак. Чала туғилган чақалоқларга: бошланғич дозаси – 10 мг/кг, сўнгра 7,5 мг/кг дан ҳар 18-24 соатда юборилади; янги туғилган чақалоқларга бошланғич дозаси – 10 мг/кг, сўнгра – 7,5 мг/кг дан ҳар 12 соатда юборилади. Даволашнинг давомийлиги вена ичига юборилганида – 3-7 кун, мушак ичига юборилганида – 7-10 кунни ташкил этади. Буйрак етишмовчилиги бўлган беморларга дозалаш тартибини креатинин клиренсига мувофиқ равишда тузатиш киритиш талаб этилади.

Ножўя таъсирлари

Нерв тизими ва сезги аъзолари томонидан: бош оғриғи, парестезия, мушакларни тортишиши, тиришишлар, тремор, уйқучанлик, нерв-мушак ўтказувчанлигини бузилиши (мушакларни бўшлиги, нафас фаолиятини қийинлашиши, апноэ), психоз, эшитишни бузилиши (эшитув йўлини “тўлиб қолиш” ҳисси ёки қулоқларни шанғиллаши, юқори тонларни қабул қилишни камайиши билан эшитишни пасайиши, қайтмас карлик) ва мувозанатни бузилиши (ҳаракатлар координациясини бузилиши, бош айланиши, нотурғунлик).

Юрак қон-томир тизими ва қон томонидан (қон яратилиши, гемостаз): юракни уришини ҳис этиш, артериал гипотензия, анемия, лейкопения, тромбоцитопения, гранулоцитопения, эозонофилия.

Меъда-ичак тизими аъзолари томонидан: кўнгил айниши, қусиш, диарея, дисбактериоз, жигар трансаминазалари фаоллигини ошиши, гипербилирубинемия.

Сийдик таносил тизими томонидан: буйракларни шикастланиши (альбуминурия, гематурия, олигурия, буйрак етишмовчилиги).

Аллергик реакциялар: терини қичишиши, эшакеми, артралгия, Квинке шиши, анафилактик шок.

Бошқалар: дори воситалари билан боғлиқ бўлган иситма, инъекция қилинган жойда оғриқ, дерматит, флебит ва перифлебит (вена ичига юборилганида).

Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар

Ўта юқори сезувчанлик, шу жумладан бошқа аминогликозидларга ўта юқори сезувчанлик; эшитув аъзолари ва вестибуляр аппаратини нотуберкулёз этиологияли шикастланиши, шу жумладан эшитув нерви неврити, буйрак фаолиятини бузилиши (буйрак етишмовчилиги, уремия, азотемия), юрак ва қон яратиш аъзоларини оғир даражадаги касалликларида қўллаш мумкин эмас.

Дориларнинг ўзаро таъсири

Пенициллинлар, айниқса карбенициллинлар билан физик-кимёвий номутаносиблик кузатилади. Гепарин, цефалоспоринлар, амфотерицин В, хлортиазид, эритромицин, С витамини ва В гуруҳи витаминлари, калий хлориди билан фармацевтик жиҳатдан номутаносибдир. Кўпчилик грамманфий микроорганизмларга нисбатан бета-лактам антибиотиклар билан, Pseudomonas aeruginosa ва фермент ишлаб чиқармайдиган грамманфий бактерияларга нисбатан тикарциллин, азлоциллин ва пиперациллин билан синергизм намоён қилади. Икки ва ундан ортиқ аминогликозидлар (неомицин, стрептомицин, канамицин, гентамицин, мономицин, тобрамицин, нетилмицин) бир вақтда ёки кетма-кет қўлланганида уларнинг антибактериал таъсири сусаяди (микроб ҳужайрасини ягона “қамраб олиш” механизми учун рақобат), токсик самаралари кучаяди. Амилорид амикациннинг нефротоксиклигини (проксимал найчаларга ўтишини пасайиши ҳисобига) камайтиради. Амфотерицин В, цефалотин, полимиксин, цисплатин, ванкомицин ва налидиксин кислотаси билан бир вақтда қабул қилинганида нефротоксиклик ҳавфи ошади. Халқали диуретиклар (фуросемид, этакрин кислотаси) ва цефалотин ототоксикликни оширади. Индометацин вена ичига юборилганида амикациннинг буйрак клиренсини камайтиради ва плазмада унинг концентрациясини ҳамда токсик таъсир қилиш ҳавфини оширади. Ингаляцион наркоз учун қўлланадиган воситалар, кураресимон препаратлар, опиоид анальгетиклар, парентерал юбориш учун қўлланадиган полимиксинлар ва магний сульфат билан бир вақтда қўлланганида, шунингдек қоннинг катта миқдори цитрат консервантлари билан қуйилганида нерв-мушак блокадаси кучаяди. Антимиастеник препаратларнинг самарадорлигини пасайтиради (уларнинг дозасига тузатиш киритиш талаб этилади).

Махсус кўрсатмалар

Қўллашдан олдин микроорганизмларнинг сезгирлигини аниқлаш керак.

Инъекция ва инфузия учун эритма бевосита қўллашдан олдин тайёрланади. Флаконнинг ичидагиси (0,5 г) 2-3 мл инъекция учун стерил сувда эритилади; вена ичига юбориш учун олинган эритма 200 мл 0,9% ли натрий хлориди эритмасида ёки 5% ли декстроза эритмасида суюлтирилади.

Препарат болалар ололмайдиган жойда сақлансин ва яроқлилик муддати тугаганидан сўнг ишлатилмасин.

Дозани ошириб юборилиши

Симптомлари: токсик реакциялар, нерв-мушак блокадаси ҳатто нафас фаолияти тўхтагунича ривожланиши мумкин, кўкрак ёшидаги болаларда – МНТ фаолиятини сусайиши (ҳолсизлик, ступор, кома, нафас фаолиятини чуқур сусайиши).

Даволаш: кальций хлориди вена ичига, антихолинэстераз воситалар (неостигмин тери остига), м-холиноблокаторлар (атропин), симптоматик даволаш, зарурат бўлганида – ЎСВ (ИВЛ) ўтказилади. Гемодиализ, перитонеал диализ буйрак фаолиятини бузилишида самаралидир, янги туғилган чақалоқларга қон алмаштириш муолажаси ўтказилади.

Чиқарилиш шакли

2 мл дан флаконда. 10 флакон контур уяли ўрамда қўллаш бўйича йўриқномаси билан бирга картон қутига жойланади.

Сақлаш шароити

Намликдан ва ёруғликдан ҳимояланган жойда, 25оС дан юқори бўлмаган хароратда сақлансин.

Яроқлилик муддати

3 йил.

Дорихоналардан бериш тартиби

Рецепт бўйича.

Улашиш: